Umiejętności uczenia się nie maleją wraz z wiekiem, a jeśli chodzi o naukę języka od podstaw, to dorośli mają w niej wręcz przewagę nad dziećmi!

Mózg jak gąbka albo twardy dysk

Będąc dzieckiem masz jedno bardzo ważne  zadanie: zdobyć jak najwięcej umiejętności zapewniających Ci niezależność i umiejetność przetrwania, w jak najkrótszym czasie! Nic dziwnego, że Twój umysł chłonie wiedzę na temat otaczającego Cię świata niczym gąbka. W dorosłym życiu Twój mózg jest bardziej jak twardy dysk: wciąż możesz gromadzić na nim nowe informacje, ale ostrożniej dobierasz „dane” do zapisania, analizując je pod kątem przydatności.  Innymi słowy, trudno jest Ci zapamiętać coś, czego Twój mózg nie uznaje za wystarczająco istotne.

Cel i kontekst

Aby przekonać swój umysł że słówka, zwroty i reguły gramatyki angielskiej są warte miejsca na Twoim „dysku”, przede wszystkim określ cel nauki. Ucząc się np. nowego czasu czy konstrukcji, najpierw uświadom sobie do czego jest Ci ona potrzebna. Odpowiedź w stylu: „żeby lepiej mówić po angielsku” może nie być wystarczająco przekonywująca dla Twojego mózgu. Spróbuj lepiej pomyśleć sobie że np. używanie drugiego trybu warunkowego podczas Twoich rozmów z anglojęzycznymi przyjaciółmi sprawi, że będziesz mogła bardziej precyzyjnie opowiadać o swoich rozterkach i rozważać różne hipotezy dotyczące sytuacji w Twoim życiu. To całkiem dobra motywacja do nauki!

Kwestia doświadczenia

Kolejnym argumentem przemawiającym za skutecznością nauki w dorosłym życiu jest Twoje życiowe doświadczenie, z upływem czasu coraz bogatsze. Masz o wiele większą wiedzę, intuicję i obeznanie w wielu kwestiach, w porównaniu ze sobą z czasów podstawówki. Czy wiesz że np. uczenie małych dzieci różnych czasów w języku obcym nie ma zupełnie sensu, jako że przed 10. rokiem życia nie są w stanie myśleć na tyle abstrakcyjnie, by zrozumieć ten koncept? Po prostu nie są jeszcze na takim etapie rozwoju! Ucząc się jako dorosła osoba nie dość, że jesteś w stanie zrozumieć więcej, ale też możesz skojarzyć sobie nowe informacje z tym czego już się do tej pory nauczyłaś lub poznałaś. Mówi się, że aby być prawdziwym artystą poruszającym serca publiczności, nie wystarczy perfekcja warsztatu – genialny aktor czy muzyk musi przede wszystkim umieć przekazać emocje, a żeby było to możliwe, musi najpierw sam w życiu czegoś doświadczyć. Przeżywszy wiele sytuacji i rozwinąwszy się już w znacznym stopniu jako osoba jesteś w stanie zrozumieć więcej zagadnień, dostrzegać możliwe zastosowania konkretnych umiejętności i informacji w swoim życiu, a także czerpać satysfakcję z odkrywania kolejnych niuansów i aspektów języka – jako dorosła osoba widzisz wszystko dokładniej, odczuwasz pełniej i z każdej lekcji korzystasz bardziej.

Jak najwięcej praktyki

 Istnieje kilka różnic pomiędzy tym, jak uczą się osoby dorosłe, a jakie potrzeby mają dzieci, np. najmłodsi potrzebują silnej motywacji zewnętrznej, podczas gdy ci dojrzalsi motywują się przede wszystkim sami (kiedy dostrzegają praktyczne zastosowanie zdobywanej wiedzy. Właściwość ta ma również znaczenie przy uczeniu się języka od podstaw – dorosłym łatwiej jest przebrnąć przez żmudne początki). Inna różnica polega na tym, że w przypadku dorosłych, uczenie się przez działanie i rozwiązywanie problemów powinno nie być jedynie urozmaiceniem nauki, ale jej głównym filarem! Co ciekawe, moi uczniowie (wszyscy dorośli!) często proszą o „więcej gramatyki”, czyli wypełniania  kserówek z ćwiczeniami, nie dlatego ze jest to skuteczna technika, lecz z tego powodu, że kojarzy im się to ze sposobem w jaki uczyli się jako dzieci w wieku szkolnym. Tu chciałabym podkreślić, że dla dzieci również nie jest to jedyna i najlepsza opcja, tak po prostu działają szkoły zależne od państwowego systemu edukacji – zmiany  w nim zachodzą wolno, a skuteczność jest sprawą mocno dyskusyjną. Najefektywniejsze zajęcia dla dorosłych zawierają dużo komunikacji, odgrywania scenek, analizowania konkretnych przypadków (case studies), wygłaszania opinii i prowadzenia dyskusji. To są najlepsze preteksty do stosowania w praktyce nowych słówek i konstrukcji gramatycznych.

Odwagi! 

„W moim wieku ciężko się czegokolwiek nauczyć”, lubią powtarzać niektórzy moi uczniowie, jednakże dowody naukowe obalają ten mit. Jasne, że wszystko nam łatwiej wchodzi do głowy w wieku ośmiu lat, ale nie oznacza to że będąc trochę starszymi nie możemy się dalej rozwijać! Nie bój się więc podjąć wyzwania, podczas nauki kieruj się swoim instynktem, ale bądź też otwarta na podejście inne niż to klasyczne, szkolno-uniwersyteckie. Efekty Cię zaskoczą!
Józefina Bieżuńska